Cueva del Murallón, sima Bedmar (JAEN)

2008 geroztik barrunbe hau esploratzen daramaten Granadako Iliberis taldeen gonbitea onartuz eta desinstalatzen hasi aurretik, argazki erreportai bat egitea nahi zutenez, espeleofotoko beste hiru kideekin izan naiz asteburu honetan, Andaluziako lurraldean, Jaeneko Sierra Máginan hain zuzen ere, 13 kideko koadrila polit bat osatuz, beste hainbat talde espeleologikotik ere etorrita: Niphargus, Adema eta independente batzuekin.

Herriko etorkinen seme-alaben egoitzan ostatu ginen, eraikuntza hau oliba-jasoaldia hasi aurretik aprobetxatuz. Espeleo koadrila jator honek primeran zaindu eta mimatu gintuen, izar askoko hotel baten egon bagina bezala.

Bedmar herriaren gainaldeko harkaitzetan, horma bat ikusten da pareta erdian, arroka zulo handi bat estaltzen. Honek eraikuntza arraroa dirudi lurretik hamarka metroko altueran dagoela kontutan hartuz eta sarreratik igaro ezin dela kontuan hartuz.

Gaztelu berritik abiatuta, harkaitzaren atzeko maldatik igo eta haitzuloaren gainaldeko gailurrean topatuko degu sistema honen beste sarrera, Bedmar leizea, 50 cm-ko aho txiki batekin eta gours handiko galerian elkartzen dena. Eraikuntza zahar baten arrastoak emango digu amildegia jaisteko puntuen erreferentzia. Bertatik, herriko eta inguruko ikuspegi zoragarriak gozatu ahal izango ditugu. Metro gutxi batzuk behera rappelatuz, eta pasamanos baten ondoren kokatzen zaigu Murallón haitzuloaren sarrera.

Sarrerako hormetan itsas fosilen maskorrak ikus daitezke. Orain dela 10 mende arabiarrek eraiki zuten eraikuntza leku honetan eta eskala bidez igoko ziren gaztelu zaharretik. Barne urruneko galerietan hainbat inskripzio arabiarrak ikus daitezke aintzirak agertzen diren eremuetan, barrunbeko ur putzuak urtegia bezela erabiltzen zituela adieraziz.

Sarrerako hormaren ondotik lehenengo putzuraino jaitsi behar da, hautsez betetako katazuloa gainditu ondoren. Zutabe handi batean hasiko da 20m-ko bertikal honen instalazioa, gours handi bateraino (hemen elkartzen da leizeko ibilbideekin). Koladan dagoen arrail txiki bat zeharkatuz, logura gelara iritsiko gera eta 15m-ko hodi bat eskalatu eta ondoren berehala jaitsi behar da igotakoa (beroaren ibilera), putzu politera iristeko. Hemendik aurrera, barrunbea (lehen fosila eta lehorra) aldatzen da eta formazioak gero eta ederragoak dira, giro umelean. Izugarria da aragonitoen gela (-63m-ko kotan) kaltzita mugikorrezko konoekin, baita uraren presentzia barrunbeko leku desberdinetan. Oso polita ere Mirarien gela.

Estalaktita, estalagmita eta zutabe ugari daude galeri guztietan baita eskuraezin edo oso estuak diren zulo asko horma eta sabaietan, labirintoen formekin. Barrunbeko progresioa gorabeheratsua eta oso atletikoa da. Tenperatura nahiko altuan dago eta bazter batzuetan ez da zaila 18º C gainditzea, burik eragozpen asko sortuz.

Ezusteko galanta jaso genuen haitzulotik irten ginenean, gutako bi kotxeen leihoak hautsi eta lapurtu baitzizkiguten. Dirudienez, benemeritakoek kontrolpean dute asuntoa. Sustoa pasata, ez ditugu ahaztuko hegoaldean egindako lagun eta kontaktu berriak. Atsegin handiz eta nahi degunean beso zabalik hartuko gaituzte hainbat bisita egiteko eta hauexek proposatu dituzte: Murtziako La Higuera leizea, Complejo Motillas Sierra de los Alcornocales-en, etab …

Argazki gehiago ikusteko aukera:

http://www.flickr.com/photos/rupo/sets/72157628004560897/show/