GILTZARRITURRIko koba

Taldeko bi kide izan gera aste honetan, aspaldiko partez, haitzulo hau bisitatzen. Goiz-txango bat antolatu genuen eta ondoko eremuen prospekzioa utzi genuen arratsalderako.

Haitzulo hau Aian dago eta Zazpiturri izenekin ere ezagutzen da. Orioko mendatera doan errepideko «Izkialde» baserritik 400 m mendebaldera. Giltzaiturri errekaren ur-sorburuko haitzuloa da.

Barrunbe honen gainaldean (5 m gorago) aterpe handi bat aurkitzen da harkaitzean. 1980an Azpeitiko Antxieta taldeko kideak, kata bat egin ondoren, aztarna litiko-gintzak aurkitu zituen, Goi Paleolitokoak dirudienez.

Giltzaiturriko ahoa, 2 metroko zabalera eta 3 metroko altuera du. Sarreraren ezkerraldean, ura biltzen duen hodi bat dago. Atariko gelaren bukaeran sabaia makurtzen da eta katazulo bihurgunetsua zeharkatuz galeri handi eta zabalera iristen gera.

Hasieran galeri lehorrean gaude, zorua bloke handiz josia eta bidea jarraitzeko gainditu behar direnak. Hainbat galeri txikiagoak utziko ditugu bi aldeetan.

Gutxi gora behera 200m-z ibili hondoren, lurrazpiko ibaia agertzen da eta meandro batetik bideratuko gaitu. Pixkanaka galeria estutzen joango da eta ur nibelak belaunetik gora bustiko gaitu makina lekutan. Galeri nagusi hau apaindutako eta gours askoko areto batean bukatzen da. Itxuraz esplorazioari bukaera eman behar zaiola dirudi, baina urrats batzuk atzeraka, eskuinaldean eta blokeen artean, orain dela pare bat urte egindako desblokeazioekin, pasoa garbitu genuen beste galeri deseroso batetik jarraitzeko, hemen bai gerria bustiko degula.

Bitxikeriez apaindutako galeri handi baten sartuko gera (eszentrikak, zutabeak, kaltzitan loreak, estalagmita eta estalaktitak…), aurreko galerien baino sabaia makurragoa, meandriformea eta errekaren bidea jarraituz, txoko askotan arrastaka ibili behar dena.

Azkenean, kilometroko garapena gainditu eta, ur jauzi txiki batzuk igo ondoren amaierekin topatzen gera erreka sifonatzen den lekuan.

Goizeko txangoa bukatu eta Aian bazkaldu ondoren, Orioko mendatera abiatu ginen, harrobiaren ondoan aparkatu eta Ibarrola errekaren dolinak aztertzen hasi ginen. Jarraipenik gabeko hondorapen bat eta tamaina handiko beste isurtegi-leizea aurkitu genituen. Progresio bertikalerako materialik gabe joan ginenez gero, sarrerako maldak eta ur-salto txikiak ikusteko aukera bakarra izan genuen.